Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ապրիլի 8-ին Ազգային ժողովում լրագրողների հետ զրույցում անդրադարձել է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման բանակցային գործընթացին առնչվող տարբեր հարցերի: Ստորև ներկայացնում ենք հարցուպատասխանը.

Հարց - Պարոն վարչապետ, Երկրապահ կամավորականների միության համագումարում Դուք ասացիք, որ պատերազմի օրակարգին պատասխանելու եք խաղաղության օրակարգով: Հետաքրքիր է, Ադրբեջանի ղեկավարի հետ հանդիպմանը, բանակցությունների ժամանակ խաղաղության օրակարգը որքանո՞վ տեղ գտավ:

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան- Ես ասացի, որ Վիեննայում Ստեփանակերտի ամբողջ օրակարգը քննարկվել է:

Հարց- Այսինքն` արդյունավե՞տ էին բանակցությունները:

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Արդյունավետ ասելով մենք ի՞նչ ենք ակնկալում: Եթե այդ տրամաբանությամբ նայենք, ապա քանի դեռ ղարաբաղյան հարցը չի կարգավորվել, որևէ բանակցություն արդյունավետ չէ: Բայց համանախագահների և արտգործնախարարների համատեղ հայտարարության մեջ ասվել է, որ հանդիպումն անցել է կառուցողական և դրական մթնոլորտում: Եվ այդ տեքստի շուրջ բոլորս համաձայնվել ենք: Արդյունավետ որ ասում եք՝ ի՞նչ նկատի ունեք: Կարելի է նաև այսպես մեկնաբանել, որ քանի դեռ հարցը չի կարգավորվել, ուրեմն արդյունավետ չէ:

Հարց- Պաշտպանության նախարարի հայտարարությունից հետո ասում են, թե Հայաստանը պատերազմ է ուզում: Ադրբեջանական կողմն այդպես է մեկնաբանում:

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան – Հարգելիներս ես և ոչ միայն ես այդ թեմային բազմիցս անդրադարձել ենք: Մենք ի՞նչ ենք ասում, մենք ասում ենք՝ մեզ մի վախեցրեք պատերազմով, որովհետև մենք պատերազմից վախեցողը չենք: Պաշտպանության նախարարի հայտարարության մեջ ոչ մի անտրամաբանական, առավել ևս ապակառուցողական բան չկա: Բնականաբար, եթե որևէ մեկը մեր դեմ պատերազմ սկսեց, որևէ մեկը մտածում է, որ Հայաստանը հանձնվելո՞ւ է: Իհարկե՝ ոչ: Ով այդպես է մտածում՝ նա միամիտ է, որ այդպես է մտածում: Մենք թիվ մեկ ջատագովն ենք, որ Լեռնային Ղարաբաղի հարցը լուծվի բացառապես խաղաղ բանակցային եղանակով: Եվ մենք ասել ենք, որ մեզնից կախված ամեն ինչ անելու ենք, որպեսզի այդ խաղաղության օրակարգն առաջ քաշենք: Եթե մենք խաղաղության օրակարգից անընդհատ խոսում ենք՝ թող ոչ ոք տպավորություն չստանա, թե պատերազմի սպառնալիքից մենք վախենալու ենք: Ինչքան պատերազմի սպառնալիքից մենք վախենալու բան ունենք, այնքան էլ Ադրբեջանն ունի վախենալու բան, և ընդհանրապես տարածաշրջանն ունի վախենալու բան, բոլորն ունեն վախենալու բան, որովհետև պատերազմում փլավ չեն բաժանում: Որևէ մեկը թող չմտածի, որ եթե մեր դեմ պատերազմ սկսեցին՝ փլավն առնելու ենք և բաժանելու բոլորին: Ո՛չ, մեզ պարտադրված պատերազմի դեպքում մենք պարտադրելու ենք խաղաղություն: Եվ մեր պատերազմի նպատակը պատերազմը չի լինելու, մեր պատերազմի նպատակը խաղաղությունն է լինելու, և դա մեր պատերազմը չի լինելու, մենք չենք պատրաստվում որևէ մեկի դեմ ռազմական գործողություն սկսել, բայց եթե որևէ մեկը մեր դեմ ռազմական գործողություն սկսի՝ մենք դրան պարտադրելու ենք խաղաղություն: Բայց պետք չէ յուրաքանչյուր բանակցային գործընթացից առաջ, հետո անընդհատ խոսել պատերազմի մասին: Ուղերձը սա է, երբ մենք խոսում ենք պատերազմի մասին՝ մենք դրանով շեշտում ենք բանակցային գործընթացի կարևորությունը և մեր հավատարմությունը բանակցային գործընթացին:

Հարց- 2016 թվականին էլ բանակցություններ կային, հանդիպումներ էին տեղի ունենում Սերժ Սարգսյանի և Իլհամ Ալիևի միջև, բայց փաստորեն տեսանք, որ հակառակորդը դիմեց ռազմական գործողությունների, սանձազերծեց քառօրյա պատերազմական գործողություններ: Արդյոք այս բանակցությունները տալիս են երաշխիք, որ Ադրբեջանը նորից չի փորձի գնալ նման քայլերի:

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Տեսեք, ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների և երկու արտգործնախարարների նույն հայտարարության մեջ գրված է, որ կողմերը, հղում անելով Դուշանբեի պայմանավորվածություններին, պայմանավորվել են պահպանել և ուժեղացնել հրադադարի ռեժիմը: Սա մեր քաղաքական պայմանավորվածությունն է: Կա՞ հնարավորություն, որ մենք դրժենք այս քաղաքական պայմանավորվածությունը՝ ոչ, այդպիսի հնարավորություն չկա, բայց եթե հանկարծ որևէ մեկը դրժի այդ քաղաքական պայմանավորվածությունը՝ դա չի նշանակում, թե մենք չենք պաշտպանվելու: Եվ հույս ունեմ, որ Ադրբեջանի իմ գործընկերը չի դրժի այդ պայմանավորվածությունը:

Մենք շատ հստակ պայմանավորվել ենք, գրավոր այդ պայմանավորվածությունն արձանագրել ենք, որը արձանագրված է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահների ներկայությամբ և ստորագրությամբ: Խոսքը դրա մասին է, բայց մեր սկզբունքների մեջ նաև ի՞նչն է. ոչ միայն ուժ չկիրառել, այլև ուժի կիրառման սպառնալիք չկիրառել: Եվ մենք ընդամենը բոլորի ուշադրությունն ենք հրավիրում այն փաստի վրա, որ, ցավոք սրտի, Ադրբեջանը ժամանակ առ ժամանակ ուժի կիրառման սպառնալիքը որպես բանակցային գործոն փորձում է օգտագործել: Մենք ընդամենը սա ենք ասում՝ եկեք չօգտագործենք դա, որովհետև եթե շարունակեք օգտագործել՝ մենք էլ կօգտագործենք, արդյունքում ի՞նչ կստացվի:

Եկեք խաղաղության օրակարգը ձևավորենք և աշխատենք խաղաղության օրակարգի շուրջ: Սա է մեր ուզածը: Ինչպես Հայաստանի ներսում եմ ասում, որ պետք չէ մեր բարեկրթությունը մեկնաբանել որպես թուլություն, այնպես էլ միջազգային ասպարեզում եմ նշում, որ պետք չէ խաղաղության օրակարգին մեր նվիրվածությունը մեկնաբանել որպես թուլություն կամ վախ որևէ մեկից կամ որևէ բանի առաջ: Մենք վախ ընդհանրապես չունենք: Սա եկեք արձանագրենք:

Հարց- Իսկ մարդասիրական քայլերը ե՞րբ նկատելի կլինեն, որոնց մասին հայտարարվեց և ի՞նչ տեսքով կլինեն դրանք:

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Մարդասիրական քայլերի հետ կապված հույս ունեմ, որ մենք կկարողանանք երկուստեք երաշխավորել գյուղացիական աշխատանքների անվտանգությունը: Եվ մենք պատրաստ ենք երաշխավորել, որ մեր զորքերը որևէ քաղաքացիական անձի վրա չեն կրակի, առավել ևս գյուղատնտեսական աշխատանքներ իրականացնող: Եթե Ադրբեջանը վերահաստատի այս պատրաստակամությունը, սա կարող ենք անել: Կան նաև մարդասիրական մի քանի այլ հնարավոր միջոցառումներ, բայց նաև շահառուները պետք է ցանկանան օգտվել այդ հնարավորությունից, որպեսզի այդ հնարավորությունը լինի:

Հարց- Գերիների՝ հարազատներին տեսակցելու մասո՞վ:

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Այո, կարծում եմ, որ մենք շատ մոտ ենք, որպեսզի այդ հնարավորությունը ստեղծվի, բայց նաև սա կա. մենք չգիտենք՝ այդ ընտանիքները և՛ Ադրբեջանի կողմից, և՛ մեր կողմից, կցանկանա՞ն այդ հնարավորությունից օգտվել, թե՝ ոչ: Որովհետև ես չեմ բացառում, որ ինչ-ինչ պատճառներով ուղղակի մարդիկ չցանկանան այդ հնարավորությունից օգտվել, ոչ թե քաղաքական, այլ ուղղակի անձնական: Հասկանալի է չէ՞, դա հեշտ որոշում չէ:

Կրկին ուզում եմ ասել, որ այն տեքստը, ինչ Վիեննայի հանդիպումից հետո համանախագահների, արտգործնախարարների անունից հրապարակվել է, բնականաբար ես նախապես տեսել եմ և համաձայնություն եմ տվել: Ես այնտեղ հնչած ամեն բառը հաստատում եմ: Այո, դա եղել է կառուցողական, պոզիտիվ քննարկում, և ես կարծում եմ, որ Պաշտպանության նախարարի հայտարարությունն այդ տրամաբանությունից ընդհանրապես դուրս չէ:

Իմիջիայլոց, հիշո՞ւմ եք դեռ անցած տարի մի քանի առիթով ասել եմ, որ մենք լինելու ենք իրավիճակին ադեկվատ, համարժեք, որովհետև ուրիշ տարբերակ չկա: Մենք չենք լինելու ապակառուցողական ոչ մի դեպքում, բայց մենք լինելու ենք իրավիճակին ադեկվատ: Եթե ակնկալվում է կառուցողական լինել, մենք էլ ենք ակնկալում կառուցողական լինել:

Իմիջիայլոց, վերջին ասուլիսում ասացի չէ՞. մեր խնդիրն ի՞նչն է, մեր խնդիրն է լինել լսելի և մենք պատրաստ ենք լսել մեր գործընկերներին: Նույնիսկ կոնկրետ օրինակ բերեցի: Այո, տեղ կա առանց սեթևեթանքի, այնտեղ, որտեղ մեր գործընկերները կգնահատեն, որ ինչ-որ նյուանսում մեր դիրքորոշումը չափազանց կոշտ է, այո մենք տեղ-տեղ կարող ենք նույնիսկ մեր դիրքորոշումն ավելի ճկուն դարձնել՝ հանուն խաղաղության օրակարգն առաջ մղելու: Բայց դա չի կարող միակողմանի լինել:

Հարց- Պարոն վարչապես, Դուք բանակցությունները սկսել եք այն կետից, որտեղ կանգ էր առել Սերժ Սարգսյա՞նը:

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյան - Ոչ, ես այդ կետից չեմ սկսել, դա հաջորդ թյուրիմացությունն է: Ես բանակցությունները սկսել եմ ոչ թե Սերժ Սարգսյանի կետից, այլ իմ սեփական կետից: Սա շատ կարևոր նրբություն է: